Wat maakt muziek anno 2014 goed?
Laat muziek van vandaag de wereld van vandaag horen? En is dat nodig? Wat typeert de muziek van nu en wat is de rol van muziek van nu, in vergelijking met bv. muziek van de jaren ‘70 of ‘90? Waarom grijpen grote groepen luisteraars naar ‘oud werk’ als we zo veel hang hebben naar nieuw en eigentijds? Wat wil je kwijt in nieuwe muziek?
Erik de Jong (Spinvis)
Spinvis debuteerde in 2002 met Spinvis/Spinvis, een plaat die in 2009 werd uitgeroepen tot het beste Nederlandse album van het decennium. Zijn songteksten zijn geïnspireerd op de onaffe en niet-perfecte zinnen van de mensen om hem heen. Spinvis won de Annie MG Schmidtprijs voor het beste theaterlied, de Johnny van Doornprijs voor de Gesproken Letteren, de Zilveren Harp en de Popprijs.
Henk van der Meulen
Henk van der Meulen (1955) is sinds 2008 directeur van het Koninklijk Conservatorium. Hij studeerde o.a. bij John Cage, was pianist in de groep Hoketus (opgericht door Louis Andriessen), muzikaal directeur van de Stichting Dansproduktie en Hoofd Muziek en Dans bij de NPS in Hilversum.
16 sep. 14
Ik gooi nergens een knuppel in als ik zeg dat goede muziek eerlijke muziek is, die voortkomt uit het meest menselijke, het meest onzegbare en intuïtieve. Toch is het misschien wel goed om even in herinnering te roepen dat kunst dat een publiek raakt, altijd begint met een zoekend, twijfelend, maar vooral volhardend mensje aan een keukentafel. Op dat moment is dat mensje een vogel. Geen ornitholoog. En op het moment dat andere mensen op wat voor wijze dan ook geraakt worden door dat wat de vogel aan de keukentafel bedacht, zijn ze ook vogels, en niet langer kenners of critici.Mijn vertrouwen in het publiek is groot. Wat ik heb geleerd in de jaren is eigenlijk heel eenvoudig. Publiek vraagt maar drie dingen: zorgvuldigheid, niet onderschat te worden en toewijding. Zolang het zich niet buitengesloten voelt, kan het het nieuwe en onverwachte met evenveel warmte omhelzen als het vertrouwde. Er is geen dom publiek.
Mocht er zoiets bestaan als een tijdgeest, dan zou dat de geest van de hele zwerm vogels zijn die, verblind door de dwaallichten van cultuurmarketeers en onbetrouwbare informatiestromen op zoek is naar iets wezenlijks, iets wat er toe doet, of dat nu experimenteel of conceptueel of traditioneel van aard is.
Er is te weinig vertrouwen in het publiek en publiek voelt dat.
17 sep. 14
Is er sprake van een crisis in het functioneren van de nieuwe muziek, in het bijzonder in Nederland? Bijna iedereen, behalve misschien zij die door de uitkomsten van het daarvoor ingerichte systeem een kans krijgen, zal het beamen. Maar hoe moet het anders? De zogenaamde keten: van opdracht, componeren/maken, programmeren, uitvoeren naar luisteren/beleven, functioneert al jaren niet meer. Om de zoveel tijd wordt de sleutel van de beslissingsbevoegdheid over deze keten (overigens meestal met de beste bedoelingen) doorgegeven. Eerst mogen de componisten/makers vrijelijk stukken componeren waar de andere partijen (programmeurs, ensembles, publiek) mee in hun maag zitten. Ligt dat aan de componisten/makers en hun muziek? Soms wel, vaak niet. Vervolgens kregen de ensembles de sleutel. Hun bereidheid een stuk uit te voeren zou het functioneren ervan kunnen garanderen. Maar dan worden deze ensembles vervolgens wel afgerekend op publieksaantallen en het aantal speelbeurten, waarmee de sleutel weer doorgegeven wordt naar de programmeurs en de zalen. Ligt het slechte functioneren van de keten dan bij de programmeurs, de zalen, het publiek, de politiek of onze inmiddels verschraalde cultuur? Als de keten niet functioneert zal het verschuiven van de beslissingsbevoegdheid van de ene naar de andere schakel, met andere woorden het doorgeven van de sleutel, niet helpen. We moeten naar een ander, beter functioneren van de nieuwe muziek. Dat betekent dat we letterlijk alle boeken uit de kast moeten halen en vervolgens stuk voor stuk moeten bekijken welke we er weer in terug zouden willen zetten (of welke nieuwe boeken erbij moeten).Ik heb geen pasklaar beeld, maar hoop dat deze discussie e.e.a. gaat opleveren. De ene keer (vaker dan nu) zal de componist/maker de keten bepalen, de andere keer een ensemble, een festival, een (onafhankelijke) programmeur, een zaal of het publiek. Dat moet allemaal kunnen. Het zal lastig zijn dat te vertalen in beleid maar alleen dan kan de nieuwe muziek gedijen in een vrij klimaat, dat nu eenmaal een voorwaarde is voor welke ontwikkeling dan ook.
Welke tip wil ik de componisten/makers programmeurs, ensembles meegeven? Wees compromisloos in het ontwerp/maak-proces, maar verbind je tegelijkertijd onvermoeibaar met de andere partijen, spelers, ensembles, programmeurs, zalen, festivals, de media, het publiek. Je kunt je als kunstenaar heel goed verhouden tot de maatschappij, de economie, het muziekbestel zonder erdoor bepaald te worden. Sterker nog, kunst kan, juist in relatie tot een soms vijandige context, het alternatief bieden. Stap af van de vooroordelen en de vijandbeelden. Wij zullen het binnen de context die de maatschappij ons biedt en in het hier en nu moeten doen, of we doen niets. Het besef dat het belang en de waarde van kunst in wezen deze context overstijgt kan daarbij als inspiratie dienen.
Joost Kleppe
De blog van David Dramm is vrolijk en prikkelt de verbeelding. Heel goed dat er steeds meer nieuwe 'concert-concepten' komen -ik organiseer zelf in 2016 een laagdrempelige concertreeks, waarin...
Andre Heuvelman
Over waarom, hoe en wat
Afgelopen week liep ik langs de Symphony Hall in Chicago. Een affiche prijkte op de muur: “Requiem Mozart onder de bezielende leiding van Riccardo Muti met het Chicago Sym...
Jaïr Tchong
John Adams over componeren in het Anthropoceen: "These looming threats to the biosphere compel me to write music that is more than entertainment, more than a personal narrative or a celebration of...